6.11.2017 16:57:15 tarihinde yazıldı.
sayko yazmıştı. 6.11.2017 15:58:35
Ya aslında kripto paralarla alakalı öğrenmem gereken çok şey var bu işe yeni yeni girişmeye başladım fakat kendi içerimde bazı konular açısından mantık hatalarına düşüyorum ve bunların gerçekten nasıl çalıştığını anlamak için yine mantık hatalarına düşüyorum bu formdaki arkadaşlar da gayet yardımcı oluyorlar oluyoruz aslında tam olarak olay bundan ibaret. Aynı zamanda aslında belirtmek istediğim şeylerden bir tanesi bu üreticiler para üzerinde her şeyi yapma yetkisine sahip değiller mi değillerse bu para üzerinde nasıl yetkileri var.
tamam o halede kabaca anlatayim zaten teknik detayina kadar hakim degilim ben de. bu cok ciddi ve egitim gerektiren de bir konu. o yuzden yazilimcilar var zaten:) simdi temelde blokzincir nedir biliyorsunuz saniyorum. kabaca; bir sistemin isleyisini merkezi bir otorite uzerinden (ornek facebook, spotify, whatsapp, herhangi bir banka, devlet su isleri, vs) degil, o sistemi bagimsiz kullanicilarin bir araya getirdikleri bir zincir uzerinden merkezi olmayan bir yapiyla yurutmek diyebiliriz. yani bireyler o sistemin hem isleyisini hem kararliligini (guven, garanti, vs) saglarlar. mesela facebook bir yerel otoritedir. siz fb uzerinde hesap acar diger arkadaslarinizla fb verdigi server hizmetinden faydalanarak iletisime gecersiniz. sistem fb elindedir (icerik, server, aştyapi, yazilim vs). fb dukkani kaparsa, is biter. blokzincir uzerinde ise sistemin devami ve varligi, o sistemdeki kullanicilarin devami ile mumkundur. zincirdeki bir halka devre disi kalsa da sistem calismaya devam eder. tum guvenlik, cogunlugun guvenli sekilde islemi surdurme niyeti esasi uzerine kuruludur. burada teorik tek sikinti, cogunlugun guvensiz (kararsiz) davranmasi yoluyla mumkundur ki bu da pratikte sozkonusu olamaz. zincirin veri alisverisi icin gereken yakit (buna yakit diyelim kabaca. havuc ya da odul de diyebiliriz), yani zincirdeki bireylerin islemi gerceklestirmesi icin gereken varlik, o zincirde calisan kripto paradir. yani kripto para, o sistemin calismasi icin gereken bir dijital dokumandir temelde. tabi burda iki cesit kripto para var: currency ya da token. bir takim coinler para birimidir. bazilari ise o projenin hisse senedi gibidir (mantiken). ureticiler yani projeyi tasarlayan ve gelistirenler, bu paralar ile istediklerini yapamazlar. en fazla yapabilecekleri, ellerinde tuttuklari coin miktarinin degerlenmesi icin projeyi gelistirmek olabilir. yani 100 milyon coini olan bir projeyi gelistirdigimizi dusunelim... elimizde 20 milyonunu saklasak ve 80 milyon da piyasada islem goruyor olsa, 1 tanesinin degeri artinca elimizdeki protfoyun degeri de artmis olur. "dandik" projelerde elindeki coini yuklu miktarda tutanlar (bunlar gelistirici ya da zamaninda o coinden yuklu miktarda alim yapmis herhangi biri ya da bir topluluk olabilir), spekulatif amacla marketlerde islem yaparak fiyati arttirma ya da dusurme yoluna gidebilirler. mesela ufak ufak alimlarla fiyati yukseltirler, yukselen fiyatin cazibesine kapilanlar da almaya basladikca fiyat iyice yukselir, en yuksekteyken de elindeki yuklu miktardaki coini satarlar. ayni sekilde bu sefer dusen fiyat etkisiyle herkes satar, fiyat iyice duser, bu sefer de cok dusuk fiyattan yine yuklu alim yaparlar. bu temel market manipule etme yontemlerinden biridir. gelistiriciler en fazla bunu yapabilirler. yoksa "biz bir coin cikarttik, fiyati da 1 usd yaptik ama bes gun sora 5 usd yapicaz" diyemezler. temel olarak zincirdeki bir kripto para en fazla takas edilebilir. yani ben elimdeki btc hakkini, size satarsam aslinda yaptigim sey o btcnin hakkini sizin adresinize imzalamis olurum. kripto para bu itibariyle asla zincir disina cikmaz. yani onu aslinda alip bilgisayarinizda ya da bir usb bellekte saklamiyorsunuz. para her zaman zincirde calisan bir yazilimdir gibi dusunun. bu nedenle de aslinda para uzerinde tahmin ettiginiz turde yetklilere sahip degiller. kabaca bu sekilde.