Sürekli yükselen komisyonlar temelde Bitcoin’i değiştiriyor

Geçen hafta 28$’a kadar çıkan işlem komisyonları küçük ödemeler konusunda Bitcoin’i kötü bir duruma sokuyor. Temelde, Bitcoin’in en büyük albenisi hızlı, güvenilir ve ucuz olmasıydı.

“Arabuluculuk hizmetinin gideri işlem giderlerini yükseltir ve mümkün olan en küçük işlem miktarını sınırladığı için küçük ödeme işlemlerini engeller,” demişti Satoshi Nakamoto Bitcoin’i ve teknolojisini tanıttığı yazıda. 

“Bitcoinlerle, yapılan işlemler kıtalararası ve farklı zaman dilimlerinde hiçbir problem, gecikme olmaksızın çok ufak komisyonlarla gerçekleştirilir.” demişti 2013’te ekonomi gazetecisi Felix Salmon.

Bu senenin başına kadar, Bitcoin işlem komisyonları genellikle 1$’ın altında seyretti ve genellikle 0.10$’ın altında oldu. Bitcoin destekçileri her zaman Bitcoin ağı içerisindeki komisyonlarının kredi kartı ödemesini yaptığınızda sizden kesilen komisyondan çok daha az olmasına vurgu yapmayı sevmiştir. Ama son aylarda, Bitcoin o kadar popüler oldu ki var olan ağ ortaya çıkan talebin altında ezilmeye başladı.

Sonuç olarak, bugün Bitcoin ağı şu anda ilk doğduğunda ortaya çıkan organizmadan tamamen koparak bambaşka bir evrim geçirdi. Komisyonlar oldukça yükseldi, sadece birkaç hafta önce komisyonlar 28$ civarındaydı. Bu da Bitcoin’in nasıl kullanıldığı ve üzerine ne gibi girişimlerin inşa edildiği konusunu önemli kılabiliyor. Nakamoto’nun Bitcoin için ortaya koyduğu küçük ödeme işlemleri vizyonu anlamaya başlayan şirketler alternatif ağlara geçmeye çalışıyorlar, çünkü komisyonların 20$’ı geçtiği bir atmosferde küçük ödeme işlemlerini desteklemek neredeyse imkansız bir hale geliyor.

Yükselen komisyonlar Bitpay için büyük sıkıntı haline gelmeye başladı
Bitcoin girişimlerinden ilk olarak başarıya ulaşmışlardan biri olan Bitpay’i ele alalım. Bitpay, iş sahibi olanlara Bitcoin ödemelerini kolaylaştıran bir sistem. Satıcıların yerine ödemeleri kabul ediyor ve satıcılar Bitcoin’in değerindeki dalgalanmadan etkilenmesin diye gelen ödemelerin anında dolar ya da başka resmi paralara çevirme seçeneğini barındırıyor. Geçtiğimiz senelerde Bitpay, birkaç kuruşluk ödemeyi bile kabul ediyordu. 

Ama geçen seneye baktımızda Bitcoin ağında komisyonların adım adım yükseldiğini gözlemledik. Ve Bitpay de bu yükselişe bir cevap olarak mecburen işlem komisyonlarını yükseltmek zorunda kaldı.

“Şu anda Bitcoin ağı içerisinde işlem başına düşen komisyon bedeli ortalama olarak 1$ civarında, mikro ödemeler yapacak olan kullanıcılar için 1$ ekonomik bir miktar değil.” yazılmıştı Bitpay’in Mart ayındaki blogunda. Aynı zamanda Bitpay, teslim alınacak olan Bitcoinler için karşı karşıya kaldığı komisyonları yüzünden müşterilerden işlem komisyonları almaya başlayacağını da duyurmuştu. Bir yandan da bekleyen işlem sayıları ve sıkışan ağdaki gecikmeli ödemeler yüzünden de şikayetler gelmeye başlamıştı. Bitcoin ağının da tıkanıklık ile başa çıkma yolu esas itibariyle kıt kapasiteyi en yüksek teklif verene “açık artırmaya” çıkarıyor olması. Müşteriler isterlerse çok daha yüksek komisyonlar ödeyerek işlemlerini anında gerçekleştirebilir ya da daha düşük komisyon öder ve haftalarca işlemlerinin gerçekleşmesi için bekleyebilirler. Komisyonlar arttıkça bu durum çok daha sinir bozan bir teklife dönüşmeye başladı. 

Geçen ay Bitpay:

“Yükselen madencilik komisyonlarıyla, geri ödemeler de oldukça pahalı bir hale dönüşmeye başladı. Hatalı ödemeleri olan müşteriler sadece madencilik ücreti masrafları nedeniyle gönderdikleri Bitcoin’den kısmi geri ödemeler alabiliyorlar. Bir Bitpay müşterisi yanlışlıkla küçük bir miktar olan 0.003853 BTC harcamıştı. Ama geri ödeme olarak sadece 0.002247 BTC alabildi.”

Yüksek komisyonlar şirketleri Bitcoin’den uzaklaştırıyor
Bitpay henüz Bitcoin işlemlerini durdurmadı, ama aynı zamanda Bitcoin’in en büyük rakiplerinden biri olan Bitcoin Cash’i de kabul edeceğini duyurdu. Bitcoin Cash ağındaki işlem komisyonları 25 sent civarında, dolayısıyla Bitcoin ile karşılaştırmaya bile gerek yok. Satıcılar bu eklentiyle ödemelerini Bitcoin’den mi yoksa Bitcoin Cash’ten mi yoksa ikisinden de mi yapacaklarına karar verebilecekler.

Burada daha önce de yazdığımız gibi Steam de artan komisyonlar nedeniyle Bitcoin ödemelerini durduracağını açıklamıştı. 

Hediye kartı satın alabildiğiniz BitCart da Haziran ayından itibaren rakiplerden biri olan Dash üzerinden ödemeler almaya başlamıştı. 

“BitCart için Bitcoin’i bir ödeme yöntemi olarak kullanmak sürdürülebilir değil ve satıcılar için tam bir kâbus.”

Bazı şirketler uluslararası para transferlerini Western Union ya da Moneygram yerine Bitcoin üzerinden yapmaya başlamıştı. Ama Ekim ayında, onlardan birisi olan Bitspark Bitcoin’den vazgeçmek zorunda olduğunu çünkü ağın çok yoğun ve öngörülemeyen işlem komisyonları olduğunu söyleyerek daha az bilinen bir kripto değer olan Bitshares’e geçmişti.

Kasım ayı başında 5$ civarlarında olan komisyonlar son günlerde -şu anda biraz daha düşmüş olsa da- 20$ civarlarına kadar yükselmişti. Komisyonlar sadece 5$ olduğunda pek çok işletmenin, ağı tercih etmeyi bıraktığını düşünürsek bu artıştan çok daha fazla kayıplar verilebileceğini söylemek çok da yanlış olmayacaktır.

Bitcoin yıldırım ağlarına ilerlemek zorunda
Bitcoin ağında olanlar bu sorunların elbette farkında ve çoğu kişinin bu duruma çözümü de Yıldırım Ağları. Ancak bunu entegre etmek aylar alabilir ya da soruna temel bir çözüm sunmayabilir.

Bitcoin ağı blok zinciri teknolojisi üzerine inşa edilmiş ve global şekilde işleyen hesap defterleri olarak nitelendirebileceğimiz bloklardan oluşuyor. Her yeni blok 10 dakikada bir oluşuyor ve 1 MB büyüklüğünde oluyor, blok başına 2000’e yakın işlem gerçekleşiyor. Yakın zamanda gelen SegWit güncellemesiyle bu limit önümüzdeki aylarda iki katına çıkarılacak.

Bitcoin çevrelerindeki bazı insanlar basit bir şekilde 1 MB’lık blokların yükselmesi gerektiğini ve daha fazla işlem için yer açılmasını istiyor. Ama Bitcoin’in standartlarını kontrol eden geliştiriciler ve yazılımcılar bunu yapmaya her Bitcoin kullanıcısının eşdüzeyde -P2P- Bitcoin ağına katılabilmesi için karşı çıkıyorlar. Bu tartışma da zaten Ağustos ayında ekip içinde bir ayrışma yaratarak 8 MB’lık bloklarla işlem yapıyor olan Bitcoin Cash’in doğmasına vesile olmuştu.

Bu da küçük blok savunucularının anaakım Bitcoin ağını kontrol ediyor olması demek. Ve bu insanlar da Bitcoin’in geleceği için yeni bir rota çizdiler, bir başka ödeme biçimi olarak karşımıza çıkacak olan Yıldırım Ağları. Yıldırım Ağları blok zinciri üzerinde iz bırakma zorunluluğu olmayan bir ödeme tekniğine sahip. Bunun yerine, ödeme kanalları insanların birbirlerine kripto şifrelerle koruma altına alınmış resmi senetler yollayabilmelerini sağlayacak. Pek çok senet birbirine bağlanarak blok zincirine toplu olarak işlenebilecek, bu şekilde de tek bir işlem için ödenecek komisyon bedeli belki de onlarca, yüzlerce işlem için tek seferde ödenebilecek.

Teorik olarak, insanların aslında zincir içinde ama zincir dışı yapacağı bu işlemler, Bitcoin’in üzerindeki yükü oldukça hafifletebilir. Üç ekip, bağımsız Yıldırım Ağı entegrasyonu için çalışıyor ve 1.0 sürümü bu ay başında duyuruldu. Sisteme entegrasyonunun da önümüzdeki aylarda olmasını diliyoruz. Ama tabii ki şeytan ayrıntıda gizlidir ve o ayrıntılar henüz tam olarak çözülebilmiş değil.

Bu ağlar uzun vadede çok iyi şekilde çalışsa bile, komisyonlar nedeniyle çıkan bu karışıklık hemen çözülebilecek bir sorun değil. Bitcoin üzerinden işlem yapan şirketlerin Bitcoin’den ayrılıp yüzlerini daha ucuz ve hızlı olan Bitcoin Cash ya da Dash gibi seçeneklere dönmesi demek olabilir. Ancak bu durum henüz hiçbir şey stabilize olmamışken Bitcoin'in ve dolayısıyla çoğu kripto değerin de değer kaybı yaşamasına neden olabilir.

En güncel haberleri almak için Telegram kanalımıza, Twitter sayfamıza ve Facebook sayfamıza abone olabilirsin.