Taksilerde blok zinciri: Sıradan insanlar için teknoloji

Yerel taşımacılıkta ya da taksi endüstrisinde blok zinciri teknolojisini kullanmak asırlardır devam eden bir iş kolunun yaşadığı evrimin devamı olarak nitelendirilebilir. İnsanlık ulaşımda ve endüstriyel yönetimlerde her zaman en etkili olan yöntemi aradı ve aramaya da devam ediyor.

Bugünkü anlamında anladığımız ulaşımın en antik formaları olan yürümek, hayvanların ya da el arabası benzeri araçların kullanılmasından; günümüzdeki en karmaşık makilerin kullanımına kadar bu koca endüstri bazı temel idari kategorilere ayrılarak organize bir ekosistem haline geldi.

Taksiler her yerde
Neredeyse dünya üzerindeki bütün büyük şehirlerde ya da kasabalarda bulunan taksiler, modern yaşamın önemli bir parçası olduğunu kanıtladı. Günlük hayatımızdaki önemini atfederek, taksilerin büyük bir talebi karşıladığı ve içinde bulunduğu sektörün de oldukça rekabetçi olduğu gün gibi ortada. Global taksi piyasasının 50-100 milyar dolar büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor.

Geleneksel taksi yönetim sistemleri daha merkezi kuruluşlar etrafında dönüyor. Örneğin; Nijerya’nın Lagos şehrinde, yerel sendikalar ve kuruluşlar yaşamaya devam edebilmek için her taksi sahibinden taksilerinin kayıtlı olmasını ve periyodik aidatlar ve vergiler ödemesini talep ediyor. Bu tabii ki düzgün işleyen bir “sistemin” ve kağıt üstünde kayıtlı taksi sürücülerinin olmasını da garanti altına almış oluyor, ama bu şekilde doğası gereği merkezileşmiş bir yönetim bazı suistimalleri ve kötü yönetimleri de beraberinde getirebiliyor. 

Özerkliğin faydaları neler?
Uber ya da Lyft gibi kısmen merkezsizleştirilmiş ve özerk haldeki taksi sistemlerinin tanıtılmasıyla taksi endüstrisinde inanılmaz bir rekabet başladı. Bu da taksi kullanacak kişilere farklı seçenekleri, taksimetrelerdeki fiyatların düşmesini ve daha nitelikli bir servisi beraberinde getirdi. Ancak bu sistemler, geleneksel taksiciliğe göre daha özerk görünüyor olsa da gene de tek bir altyapı ve şirket tarafından yürütülüyorlar. 

Blok zinciri bunu bir adım öteye taşıyor
Blok zinciri uygulamalarının hızlıca ve neredeyse bütün iş kollarına sıçraması gibi taksi endüstrisinin de bu sıçramalardan etkilendiği gözler önünde. Asırlardır öyle ya da böyle devam eden ve formunu sürekli değiştirerek varlığını koruyan bir endüstriye göre yeni bir evrenin daha yaşanacağını görmek ya da tespit etmek de o kadar şaşırtıcı bir gelişme değil.

A2B Taxi’nin kurucusu Tomas Peleckas’a göre:

“Lisanslı taksi sürücüleri bu endüstrinin güvenliği ve değerlendirilebilmesi için oldukça gerekli bir konumda. Şu an piyasadaki son duruma göre insanların profesyonel ve ruhsatlı sürücüler ile direkt olarak iletişim kurabildiği bir sistemin olasılığı oldukça ilham verici. Bir mobil uygulama aracılığıyla müşterilere lisanslı sürücüler bulma imkanı verilirken sürücülere de kendi işlerini çok daha etkili ve uzun vadede yapabilme fırsatı sunuluyor. Müşterilerin güvende olması ve bunun beraberinde gelen nitelikli hizmet de oldukça önemli bir konuma sahip.”

Şifre sistemini dahil etme ya da blok zinciri temelli bir uygulama ile yerel ulaşımları işletmek uzun zamandır ufukta görünen bir gelişmenin sonucu. Öyle görünüyor ki pek çok taksi sürücüsü yakında blok zinciri temelli bir sisteme geçebilir ve şifreleme yöntemleriyle işlerini yürütebilir. Bu da blok zinciri teknolojisinin aslında pek çok faydasından sadece biri, özellikle kişisel kontrol ve merkezsizleştirilmiş sistemler tarafından düşünürsek.

Örneğin; geldiğiniz yerden tamamen farklı para birimine sahip bir şehre seyahat ettiğinizi ve taksiyle havalimanından otelinize gitmeniz gerektiğini düşünün. Blok zinciri temelli bir sistem ile çalışan takside tamamen o şehrin para birimini hesaplamak, ödeme yapmak gibi sıkıntılardan azade olursunuz ve bütün dünyada geçerli bir değer ile seyahat edebilir, ulaşım hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.

Sıradan insan için teknoloji
Pek çok durumda blok zinciri sisteminin bizler gibi “sıradan insanlar” için tasarlanmış bir teknoloji olduğundan bahsediliyor. Bu doğruluğunu kanıtlamış ve sıradan insanlara kendi kaynaklarını kontrol edebilme fırsatı sağlayan bir sistemin tanımı aslında. Aynı zamanda pek çok farklı endüstride piyasasını da oluşturan bir sistemden bahsediyoruz.

Blok zinciri eklentileri daha şeffaf endüstrilerin oluşmasına olanak sağlayacak. Şeffaf olmayan, daha kapalı sendikalar ve kuruluşlar taksi sürücülerinin ve müşterilerinin üzerinde daha fazla etki sahibi olamayacak. Onun yerine, blok zinciri yardımıyla işlerini yürütenler onun tüm faydalarından yararlanabilecek, taksi ücreti ya da diğer tokenlar için token takası yapabilecek. 

Cesur yeni dünya kapımızda.

En güncel haberleri almak için Telegram kanalımıza, Twitter sayfamıza ve Facebook sayfamıza abone olabilirsin.